Bu makalede VAG grubu araçlarda görülen Şanzıman acil işletimde sürmeye devam edilebilir hatası ne demek, bu sorunu neden yaşıyorsunuz, çözüm için neler yapılabilir konularında bilgi verilecektir.
Bu sorunun yaşandığı markalar şunlardır:
- Volkswagen
- Seat
- Audi
- Skoda
Şanzıman acil işletimde sürmeye devam edilebilir ne demek ?
Nasıl ki egzoz emisyonlarında bir farklılık algılandığı vakit motor arıza lambası yanıyor ve bu arızanın çok farklı sebebi olabiliyor, Şanzıman acil işletimde sürmeye devam edilebilir hatasını aldığınızda da şanzımanla alakalı bir sorun var demek ama bahsedilen sorun için çok sayıda ihtimal geçerli olabilir.
Hata mesajında geçen “Şanzıman acil işletimde” nin anlamı “aracı sürebilirsiniz ama bu şekilde uzun yola çıkmaya kalkmayın, çünkü şanzıman özellikleri kısıtlandı” demektir.
Şanzıman özelliklerinin kısıtlanması aracın hızlanması, vites değiştirmesi gibi konularda performans kaybı olması demektir. Örnek vermek gerekirse; “Şanzıman acil işletimde sürmeye devam edilebilir” hatası verince bazı vitesler çalışmıyor, bu da sürüş konforunuzu etkiliyor.
Bazı araçlarda hata mesajı İngilizce geliyor, gearbox malfunction you can continue driving veya gearbox malfunction you can continue driving (limited functionality) mesajları geliyor.
Bu durumda ne yapmalıyız ?
Aracı bu şekilde kullanmaya devam edemeyeceğiniz açık. Bu sebeple fazla vakit kaybetmeden aracı servise götürmeniz lazım.
Serviste arıza tespit cihazı ile bir tarama yapılacak ve cihaz sorun ile alakalı kod veya kodlar gösterecektir. Böylece hatanın ne olduğunu anlayabileceksiniz.
Arıza tespit cihazı ile tarama yapmadan doğrudan tespit yapmaya çalışan, parça değiştirmeye çalışan ustalardan uzak durun.
“Şanzıman acil işletimde sürmeye devam edilebilir” hatası çok farklı sebepten kaynaklanabildiği için ezbere çözüm üretmeye kalkmak doğu olmayacaktır.
Şanzıman acil işletimde sürmeye devam edilebilir hatasının yaygın sebepleri
Şanzıman acil işletimde sürmeye devam edilebilir hatasını alan araç sahipleri yaygın olarak bu hatayı aşağıdaki sebeplerden almaktadırlar:
Akü voltajındaki düşüklük veya kesintiler
Bazen Şanzıman acil işletimde sürmeye devam edilebilir hatası şanzımanın kendinden kaynaklanmıyor, akü gerilimi zaman zaman yetersiz kalıyorsa, gücü yetmiyorsa, kesinti oluyorsa da böyle bir hata olabiliyor.
DSG şanzıman sistemi araç çalışırken oldukça aktif elektrik kullanıyor ve zaten aracın bir çok sistemi de aküden elektrik çektiği için akü gerilimi yetmeyebiliyor. Veya akü bağlantılarında sorun olabiliyor, şarj sisteminin verimi düşebiliyor vs. İsterseniz bu konudaki ŞU makaleyi okuyunuz.
Şanzıman sisteminin çalışması için kesintisiz ve yeterli enerji akımı lazım, bunda kesinti yetersizlik olunca Şanzıman acil işletimde sürmeye devam edilebilir hatası gibi sorunlar olabilmektedir.
Mekatronik ünitesi arızası
Mekatronik ünitesinin birkaç tane arıza çeşidi bulunmaktadır. Mesela bunlardan biri valf gövdesine vidalanan biriktirme haznesinden gelen yüksek basınç sızıntısından kaynaklanan hasardır.
Bazı DSG şanzıman tiplerinde mekatronik ünitesindeki valf gövdesinde, konumlandırma haznesi duvarının kalınlığının çok ince olduğu bir tasarım hatası bulunmaktadır.
Bu tasarım hatası olası hasar riskini artırmakta ve buna bağlı olarak da yüksek basınç kaybına neden olmaktadır. Bunun sonucu olarak da debriyaj ve dişli işletim sisteminin çalışmasında sorunlar olmakta ve Şanzıman acil işletimde sürmeye devam edilebilir mesajı ile sürücü haberdar edilmektedir.
IC motor ve yüksek basınç pompası arızası
Basınç sızıntıları, yüksek basınç pompasının aşırı çalışmasına ve yanmasına neden olmaktadır. Bu iki parçanın arızalanmasının sebebi genellikle şanzıman sistemindeki bazı sorunların giderilmemesidir.
Bunun anlamı şudur, arıza olunca siz bunları değiştirirseniz yine arıza yapabilirler, çünkü asıl sorun başka bir yerdedir.
Selenoid arızası
Selenoid arızası yaygın olarak iki sebepten;
- Dahili elektronik arızası,
- Yağdaki kirlenme,
Olmaktadır. 7 vitesli DSG kullanan araçlarda sık görülmektedir.
Geri vites seçici arızası
2018 öncesi 7 vitesli DSG’li araçlarda daha sık görülen bu arıza geri vites veya 6. Vitese geçmeme sorunu yaratmaktadır. Şanzıman acil işletimde sürmeye devam edilebilir mesajı belki bu sebepten gelmiştir.
Arızanın sebebi geri vites seçici rulmanının arızalanmasıdır.
Yatak aşınması
Yaygın bir arıza olmamakla birlikte rastlanan bir durumdur ve Şanzıman acil işletimde sürmeye devam edilebilir mesajına sebep olabilir. Yatak aşınması seyir esnasında “uğultu” sesi ile belirti verir.
Yüksek basınçlı hidrolik kaçağı
TCU arızası
Dış düşük basınç kaçağı
Debriyaj konum sensörü arızası
DSG şanzımanın nedir, artıları, eksileri, dikkat edilmesi gerekenler
DSG şanzıman, Volkswagen grubu araçların (VAG) kullandığı çift kavramalı şanzıman (DCT şanzıman) dır. “Direkt-Schalt-Getriebe” kelimelerinin kısaltması olarak DSG denilmektedir.
DSG şanzıman tek bir şanzımana yerleştirilmiş iki ayrı elektronik kontrollü manuel şanzımandır.
DSG şanzıman, standart bir manuel şanzımanın en iyi niteliklerini ve verimliliğini ve otomatik vites kullanım kolaylığını bir araya getirmiştir.
DSG şanzımanları transaks tasarımına sahiptir, yani aynı şanzıman kasası hem dişlileri hem de diferansiyeli tek bir ünitede barındırır ve yağlama ortaktır. Standart bir manuel şanzımana benzer şekilde, DSG donanımlı bir araçta şanzımanın giriş miline uyan ve bir debriyajla çalıştırılan bir volan bulunur. Bu, gücü motordan şanzımana ve son olarak tahrik tekerleklerine aktarır.
“Çift kavramalı şanzıman” adından da anlaşılacağı gibi, DSG’de iki kavrama paketi ve iki ayrı giriş mili bulunur. Her ikisi de eş merkezli bir tasarıma sahiptir, yani biri diğerinin üstüne oturur. İlk kavrama paketi 1, 3 ve 5’in tekli viteslerini devreye sokarken, diğeri 2, 4 ve 6’nın çiftli viteslerini devreye sokar. İki kavrama paketi K1 ve K2 olarak adlandırılır.
DSG şanzımanların ıslak ve kuru kavrama olarak iki çeşidi bulunmaktadır. Islak kavramalı DSG şanzımanlarda plakalar ve sürtünme halkaları şanzıman sıvısıyla yağlanıp soğutulmakta, mekanik bir yağ pompası tarafından üretilen hidrolik basınçla çalışmakta ve Şanzıman Kontrol Ünitesi (TCU) tarafından idare edilmektedir.
Mekatronik ünitesinin etkili bir şekilde çalışması için iki şanzımanı olduğundan, debriyaja basmadan ve vites değiştirmeden önce ihtiyaç duyduğunuz bir sonraki vitesi önceden seçebilir. Bir sonraki vitese geçtiğinde aynı anda bir vitesi devreden çıkarır ve bu da mükemmel güç dağıtımıyla sonuçlanır.
DSG şanzımanların en büyük artısı durum ne olursa olsun hem pürüzsüz hem de yıldırım hızında vites değiştirme yeteneğidir.
Şanzımandaki mekatronik ünitesi, ECU (Motor Kontrol Ünitesi) ve ABS fren sistemi gibi diğer kontrol üniteleriyle birlikte çalışmakta ve araç hızı, motor hızı, gaz kelebeği konumu, fren basıncı ve araçtaki ivme ölçerlerden alınan g kuvveti ölçümleri gibi nasıl ve ne zaman vites değiştirileceğine karar vermek için çeşitli girdilere sahip olmaktadır.
Mechatronic ünitesi, bir sonraki vitese ne zaman geçmek istediğinizi, hızlanırken, fren yaparken veya viraj alırken dikkate değer bir doğrulukla tahmin edebilir. Ayrıca, aynı sensörleri ve parametreleri kullanarak vitesi ne kadar sert ve hızlı değiştireceğini ve vitesi yükseltmesi mi yoksa düşürmesi mi gerektiğini de bilir.
Örneğin, boş yolda yavaş gidiyorsanız, fren ve gazı fazla kullanmıyorsanız DSG şanzıman vitesleri kolayca yukarı veya aşağı doğru değiştirecek, pürüzsüz bir performans sağlayacak ve yakıt verimliliğini en üst düzeye çıkarmak için düşük devirlerde vites değiştirecektir. Bu da yakıt tüketimine olumlu yansımaktadır.
Bunun tersine akan trafikte fazlaca gaza basar durumdaysanız mekatronik ünite motor tarafından üretilen artan gücü görür ve vitesi daha uzun süre tutar veya mevcut vitese ve RPM’ye bağlı olarak vites küçülterek daha hızlı hızlanma sağlar.
Ayrıca, debriyajın daha hızlı ve daha ani bir şekilde devreye girmesiyle bir sonraki vitese geçişi daha hızlı hale getirir. Bir DSG şanzıman yaklaşık 200 milisaniyede tam bir vites değişimi gerçekleştirebilir ve benzer bir manuel şanzımanlı araçtaki en iyi sürücülerden daha hızlı vites değiştirebilir.
Özetle; DSG şanzımanların hızlı ve sorunsuz vites değiştirme, yakıt harcamasını azaltma, sürüş konforunu artırma gibi artıları bulunmaktadır.
Eksileri ise debriyaj balatalarını çabuk bitirmesi, mekatronik üniteye fazla işlev yüklendiğinden bu parçanın ve bu parça ile ilgili diğer parçaların çabuk arızalanması, DSG sisteminin çok karmaşık olması nedeniyle kilometresi artmış araçlarda çok çeşitli sebeplerle arıza çıkarması (araç bir kere şanzıman arızası verdi mi, biri bitiyor, biri başlıyor), bakımında hassas olunması gerekmesidir.
DSG şanzımanlı araçlarda her bir şanzıman tipinin kendine göre kronik sorunları bulunmaktadır. Volkswagen sonraki modellerde bu kusurları düzeltmektedir ama eski model DSG’li araç alırsanız ve hali hazırda şanzıman arızası var ise bu ciddi bir sorundur.
Özellikle de DQ200 tipi kuru şanzımanlı DSG araçlar sahiplerini epey üzmektedir.
Dikkat edilmesi gerekenler
DSG şanzımanlı araçlar periyodik bakımlardaki gecikmeyi, ucuz yağ kullanma gibi bir hatayı affetmemektedirler. Bu araçlara iyi bakılması lazım.
İkinci el alırken önce şanzımanına baktırın, bir kere arıza verdi mi arkası geliyor. Çünkü çoğu sistem birbirine bağlı, tek bir parça değiştirmek bazen yeterli olmuyor.
DSG şanzımanlı araçlar genellikle 50 bin kilometreye kadar fena değil fakat kilometre arttıkça arıza çıkarmaya başlıyor. DSG şanzıman ömrü güya 160 bin km ama bu ömür araca çok iyi bakılırsa geçerli, aksi takdirde 50 bin kmden sonra arıza vermeye başlıyor.
