Buji ateşleme sisteminin kilit parçalarından biridir. Benzinli araçlarda hava ile karışın yakıtın patlaması için ateşleme bujisine, dizel araçlarda ise yakıtın yanabileceği sıcaklığa eriştirilmesi için kızdırma bujisine ihtiyaç vardır.
Benzinli ve lpg li araçlarda ateşleme bujisi, mazotlu (dizel) araçlarda ise kızdırma bujisi bulunur.
Araçta her silindir için bir tane buji bulunur. Ateşleme bobininden üretilen kıvılcım buji üzerinden çakmak gibi yakıtı ateşler.
Yakıt ateşlenince yanma odasındaki patlamanın etkisiyle piston yukarı doğru hareket eder. Yanma bitince piston aşağı hareket eder ve bu hareketler krank milini çevirir.
Krank mili aktarma organının bir parçasıdır ve yakıt enerjisinden hareket enerjisine çevrilen enerjiyi tekerlekleri döndürmeye yarayan aktarma sistemine iletir.
Peki ya bujilerden biri çalışmazsa ne olur ?
Öncelikle bujilerin çalışmamasının veya performansının düşmesinin yaygın sebebini belirteyim:
Buji dayanıklı metallerden yapılma bir parça olsa da yüksek ısıda çalışması nedeniyle zamanla ucu aşınmakta ve bu sebeple ateşleme noktasıyla mesafe açılmaktadır.
Mesafe açılınca ateşleme yetersiz kalmakta bu sebeple araç çalışmamakta veya tekleme yapmaktadır.
Bujinin ömrünün dolduğunu aşağıdaki şikayetlerden anlayabiliriz:
- Buji kaynaklı bir sorun olursa motor sarsıntılı bir şekilde çalışmakta ve bu sorun giderek hissedilir hale gelmektedir. Motorda titreme, tekleme olabilmekte vuruntu sesi gelmektedir.
- Buji düzgün çalışmazsa ateşleme sorunlu gerçekleşeceği için yakıt düzgün yanmayacak ve yakıt sarfiyatı artacaktır.
- Sürücü eski sürüş performansını yakalayabilmek için gaza daha çok basmak zorunda kalacak ve daha fazla yakıt harcanacaktır.
- Yakıtın düzgün yanmaması nedeniyle gaza basınca egzozdan siyah duman çıkacaktır.
- Buji arızası performans düşüklüğü olarak da kendini gösterir. Gaza basınca gaz yememe, tekleme gibi şikayetler görülebilmektedir.
- Aracın çekişi düşer, eskisi kadar hızlı ivmelenemez. Eski performansını yakalamak için gaza basıldığı zaman da daha fazla yakıt harcar.
- Buji arızasının klasik belirtisi aracı çalıştırmaya kalktığınızda çalışmaması veya geç çalışmamasıdır.
Bujilerden sadece biri dahi bozuk, arızalı olsa yukarıdaki şikayetleri görebilirsiniz.
Araçlarda silindir başına bir tane buji bulunmaktadır. Bujilerden biri düzgün çalışmıyorsa, silindirlerden biri çalışmıyor veya düzgün çalışmıyor demektedir.
Araçların çoğu 4 silindirli olup sadece bir tane bile buji bozuk olsa dahi değiştirmek gerekmektedir. Bujiler istenirse tek, isterse de takım halinde değiştirilebilmektedir.
Tavsiye edileni biri bozulduğu vakit hepsinin değiştirilmesidir. Çünkü biri bozulduysa diğerlerinin ömürleri de dolmak üzeredir. Yeniden sanayiye uğramamak için bir kerede hepsini değiştirmek daha uygun olmaktadır.
Eğer buji değişimi gerekiyorsa internetten araştırma yapıp aracın modeline uygun olanı hangisi ise onunla değiştirmek gerekmektedir. Piyasada yan sanayi ve ucuz ürünler de vardır, nispeten pahalı ve daha uzun ömürlü olanlar da vardır.
Ucuz buji kullanmak sürücüye pek bir para tasarrufu sağlamaz çünkü kullanım ömrü az olur, kısa bir süre sonra yeniden ustaya gelip buji ve işçilik parası ödemek zorunda kalınır.
Bujiler aracın diğer parçalarına göre nispeten ucuz parçalardır fakat bazı modellerde işçilik uzun sürebildiği için işçilik ücreti nispeten fazla olabilmektedir. Ayrıca olması gerektiği gibi takılmadıklarında sorun yaşatırlar.
İlgili yazı: Buji değişim fiyatları
Bu sebeple bujiyi “iyi” bir ustaya değiştirtin, satın alacağınız ürün ise orta veya üst kalite olsun, çok ucuz olmasın. Ucuz buji para tasarrufu sağlamaz.
İlgili yazı: En iyi buji markaları hangileri
Ve son olarak;
Araçlardan çok anlamıyorsanız ve aracınızda buji arızası olup olmadığından tam emin olamadıysanız gösterge panelinizdeki arıza işaretleri size yardımcı olacaktır.
Aracınız dizel ise gösterge panelinizde bulunan yay işaretinin uzun süre yanması veya yanıp sönmesi kızdırma bujisiyle alakalı bir arıza olduğunu gösterir.
Aracınız benzinli ise buji arızası olduğunda yakıtın yanmasında sorun olacağından motor emisyonunda bu durum fark edilecek ve motor arıza lambası yanacaktır.
