Aracınız sizi A noktasından B noktasına güvenli, verimli ve konforlu bir şekilde ulaştırmak için yüzlerce işlem gerçekleştirmektedir.
Araçta bir arıza veya fonksiyon eksikliği olup olmadığı motor kontrol modülü (ECU) denilen bir bilgisayar tarafından kontrol edilmektedir.
Motor kontrol modülü araç parçalarına yerleştirilmiş sensörlerden edindiği verileri analiz ederek, araçta bir anormallik saptarsa bir hata kodu üreterek gösterge panelindeki ilgili ikaz veya arıza işaretini yakar.
Eğer motor arıza lambası yandıysa bunun anlamı egzoz gazı emisyonlarının sınır değerlerden farklı olmasıdır.
Bunun başlıca iki sebebi bulunmaktadır:
- Ya sensör bozuk veya kirli olduğu için ECU’ya sağlıklı veri gönderemiyor.
- Veya araçta egzoz emisyon değerlerini etkileyen bir sorun var. Doktorlar hastalığı teşhis etmek için idrar veya gaita tahlili istediği gibi egzoz gazının içeriğinden de araçtaki olası sorun saptanabilmektedir.
Motor arıza lambası genellikle bir kere yandı mı yanmaya devam eder. Bazen de kendiliğinden söndüğü olur.
Bu makalede motor arıza lambasının kendiliğinden sönmesi durumunu izah etmeye çalışacağım.
Motor arıza lambası kendiliğinden söndü (Nedenleri)
Motor arıza lambasının kendiliğinden sönmesini izah edebilmem için öncelikle motor kontrol modülü (ECU) nun çalışma mantığını basite indirgeyerek açıklamam gerek:
Bu konuda bir misal vermek istiyorum:
Diyelim ki bir restoranda karınız ile yemek yerken masanızın yanından alımlı bir kadın geçti ve siz de gayri ihtiyarı bir şekilde kafanızı çevirip baktınız. Eşiniz bu kısa bakış kaçamağınızı fark etti ve “Tanıyor musun ?” diye zarf attı.
Erkeklerin bu tür basit sorunları bile geçiştirebilmesi büyük sorundur. Bir kadına bir anlık bakışınız eşiniz tarafından yakalanırsa bunu ne yaparsanız yapın izah edemezsiniz..
Alışverişe gidersiniz, eşiniz elbise denerken laf sokar “Üzerimdeki kıyafet yakışmış mı, restorandaki kadın kadar olamasam da..”
Evinizin kanepesinde elinizde kumanda dizi izliyorsunuzdur, dizi karakterlerinden bir kadın çıkınca “Tıpkı o değil mi ?”
Cinselliğin tam ortasında siz zevkin doruklarındayken “Yoksa onu mu düşünüyorsun ?”
Restorandayken bir kere bakış attınız ya, ilelebet o bakışın mahkumu olur, laf işitirsiniz.
Araçlardaki ECU’nun algoritması zannedersem kadınların beyni ilham alınarak geliştirilmiştir. Eğer araçta geçici bir sorun nedeniyle bile motor arıza lambası yandı ise ECU bir arıza kodu üretir ve sorun geçse dahi bu arıza kodunu silmez.
Bu nedenle motor arıza lambası kendiliğinden sönmüş olsa bile bunu dikkate almakta yarar vardır. Büyük ihtimalle şimdilik sönse bile daha sonra yine yanacaktır.
Motor arıza lambasının kendiliğinden sönme sebebi şudur:
Sensörlerden birinin ECU’ya ilettiği veriler sınır değer aralığı dışındadır veya sensörden veri alınamamıştır. Bu sebeple motor arıza lambası yanar. Bir süre sonra sorunu algılayan sensörün verileri düzelmiştir ve bu sebeple motor arıza lambası kendiliğinden sönmüştür.
Motor arıza lambasının sürekli olarak değil de kısa bir süreliğine yanması ve daha sonra kendiliğinden sönmesinin sebepleri şunlardır:
Sürüş koşulları
Sisli havada bazı sensörlerin görüşü azalabilir. Rakımı yüksek bir yerde basınç farklılığı nedeniyle sensör okumaları sapabilir. Sensörün görüş alanını yaprak, tok, çamur gibi şeyler kapatabilir.
Aşırı sıcak bir havada klima açık rampa çıkarken motor sıcaklığı geçici olarak belli bir seviyeyi aşmış olabilir.
Özetle sensörlerin yanlış veri okumasına neden olan geçici bir sorun olabilir. Sürüş koşulları normale dönünce de motor arıza lambası kendiliğinden sönmüş olabilir.
Yazılımsal bir sorun
Şimdiki araçlar yarı yarıya bilgisayar gibiler ve bu sebeple kendiliğinden ortaya çıkıp kendiliğinden yazılımsal hataları olabilmektedir. Aracı kapatıp açınca düzelebilen yazılımsal hatalar olabilmekte ve bu hatalar motor arıza lambasının önce yanıp daha sonra kendiliğinden sönmesine sebep olabilmektedirler.
Elektriksel bir sorun
Sensörlere giden elektriğin anlık da kesilmesi motor arıza lambasını yakar. Sorun düzelince de motor arıza lambası kendiliğinden sönebilir.
Akü bağlantıları gevşek olabilir, hasarlı kablolar birbirine değmiş olabilir, akü şarj sistemi teklemiş olabilir, arabada elektrik kaçağı olabilir..
Oksijen sensörü arızası
Oksijen sensörü, yanmamış oksijen miktarını saptayarak ECU’ya ileten bir parçadır. Bildiğiniz üzere aracın hareket etmesi için gerekli enerji yakıtın yanmasından karşılanmaktadır.
Yakıtın yanması için oksijen, yakıt ve ateşlemenin buluşması gerekir. Yanma sonucunda eğer ölçülen oksijen miktarı normal değerlerden çok az veya fazla ise oksijen sensöründen gelen veriye istinaden ECU bir ayarlama yapar veya olması gerekenden çok farklı bir veri gelmişse motor arıza lambasını yakar.
Eğer oksijen sensörü bozuk veya kirlenmiş ise motor arıza lambası sürekli yanar. Eğer oksijen sensörü geçici olarak veri okuyamamış veya kablosunda temassızlık, geçici olarak aldığı elektrikte kesinti olmuş ise motor arıza lambası durum düzelince kendiliğinden sönebilir.
Buji arızası
Buji kaynaklı bir sorun olduğunda kıvılcım yetersiz kalabilir veya ateşleme zamanlaması kaçırılabilir. Bu da yakıtın verimli yanmaması demek olup motor arıza lambasını yakar.
Buji arızası yavaş yavaş gelen bir arızadır. Bujilerin ömrü birden bitmez. Evvela tek tük sorunlar çıkarır daha sonra sorunların sıklığı artar ve daha sonra silindirde tekleme yapacak derecede bir arıza olur.
Daha ilk teklemede motor arıza lambası yanacaktır. Sorunun arkası gelmez ise bu lamba kendiliğinden sönebilir. Fakat motor arıza lambası buji kaynaklı bir sorundan yandıysa bilin ki bir süre sonra gene yanacaktır.
Sorun bazen bujide olmayabilir, buji kabloları eskimiş olabilir. Veya ateşleme bobini ufaktan arıza yapmaya başlamış olabilir. Bunlar motor arıza lambasının geçici olarak yanıp kendiliğinden sönmesinin sebepleridir.
Sorunu ihmal ederseniz motor arıza lambası bu sefer sürekli yanacaktır.
Kütle hava akış sensörü arızası
Kütle hava akış sensörü hava filtresinden gelip gaz kelebeğinden geçen ve motora giden havanın durumunu denetlemek ve motor kontrol ünitesine bilgi göndermekle görevli bir parçadır. Ayrıca motor sıcaklığını da ölçer.
Kütle hava akış sensörü (MAF sensörü olarak da bilinir) bozulursa motor arıza lambası sürekli olarak yanar.
Eğer motor sıcaklığı geçici olarak yükselmiş veya tozlu havaya sahip bir yerden geçerken geçici olarak araca temiz hava girişinde bir sorun oldu ise motor arıza lambasının yanması ve sorun geçince kendiliğinden sönmesi mümkündür.
Katalitik konvertörün tıkanma riski
Katalitik konvertör egzoz dumanını filtreleyen parçadır. Bu parçanın arızalanması, değişmesi epey masraflı iştir. Katalitik konvertör arızası veya tıkanması genellikle araçtaki başka sorunların ihmalinden sonra ortaya çıkmaktadır.
Eğer siz ara sıra motor arıza lambası yanıyor ve kendiliğinden sönüyorsa bir zaman gelip katalitik konvertör arızası ile karşılaşabilirsiniz.
Katalitik konvertör egzozu filtreleyen bir parçadır ve bu parçayı yaygın olarak yağ yakma ve hava/yakıt karışımının ayarı bozuk olması tıkamaktadır.
Örneğin yanma işlemi zengin karışım ile yanıyor ise veya tam tersine fakir karışım ile yanıyor ise egzoz dumanı filtreyi çabuk tıkayacaktır. Veya yağ yakan araçlarda da durum böyledir.
Bu durumda katalitik konvertör arızası olmasın diye henüz arıza yaşanmadan uyarı amaçlı ikaz motor arıza lambası yanar.
Motor arıza lambası kendiliğinden sönüyor diye ihmal ederseniz bu katalitik konvertör arızasıyla karşılaşabilirsiniz ve bu durumda motor arıza lambası sürekli yanar.
Yakıt enjektörü arızası
Yakıt enjektörleri de önce bir uyarı verip daha sonra arızası artan parçalardır. Enjektör deliklerinin tıkanması, aşınması, ömrünün dolması vs sebeplerle başka motor arıza lambası yanar ve bazen kendiliğinden söner.
Eğer motor arıza lambası bu sebeple yandıysa, kendiliğinden sönse bile daha sonra yine yanacaktır.
Motor termostatı arızası
Motor termostatı bozulmaya başladığında hatalı veri ölçeceğinden motor sıcaklığı çok yüksekmiş gibi algılanmasına sebep olabilir ve motor arıza lambası yanabilir.
İlk başta motor arıza lambası kendiliğinden sönebilse bile daha sonra tekrardan yanacaktır.
Emme manifoldu contası arızası
Emme manifoldu contası arıza yaparsa soğutma sıvısı yanma odasına sızar motor arıza lambasının yanmasına sebep olabilir. İlk başta motor arıza lambası kendiliğinden sönebilse bile daha sonra tekrardan yanacaktır.
Yakıt kapağının açık kalması
Yakıt kapağı açıksa bu motor arıza lambasını yakar. Kapağı kapatınca söner.
Motor yağının veya soğutma sıvısının azalması
Motor yağının veya soğutma sıvısının azalması veya değişim zamanı gelmesi nedeniyle motor ısısı olağandan çabuk şekilde artabilir ve araç kendini korumaya almak için motor arıza lambasını yakabilir.
Motor sıcaklığı azalınca motor arıza lambası kendiliğinden sönebilir.
Motor arıza lambası kendiliğinden söndü (Çözüm)
Motor arıza lambası ister sürekli yansın, ister bir süre yansın daha sonra kendiliğinden sönsün ECU’da bununla ilgili bir arıza kodu oluşturulmuş olacaktır ve lamba sönse bile bu kod kalır.
Eğer zaman zaman motor arıza lambası yanıyor ve kendiliğinden sönüyor ise zamanla ECU’da bunlara ilişkin arıza kodları kayıtlı olacaktır. Arıza taraması yaptığınız zaman bu kodlar çıkacaktır.
Bazen arıza taraması yapıldığı zaman cihaz güncelde sorun olmayan şeylerin de arıza kodunu verip kafa karıştırmaktadır.
Benim tavsiyem araç geçici bir sorun için motor arıza lambası yaktı ise ve kendiliğinden söndü ise bile fazla vakit geçirmeden buna baktırmanızdır.
Belki hakikaten geçici bir şeydir ve kodu silmek yeterlidir. Bazen de motor arıza lambasının kendiliğinden sönmesi sorunun şimdilik acil olmadığını ama daha sonra asıl arızayı vereceğinin bir işaretidir.
Araçtaki bir çok arıza yavaş yavaş ve ufak teklemelerle gelir. Bu tür şeyleri dikkate almak gerekir.
Bunun çözümü motor arıza lambası kendiliğinden sönse bile arıza tarama cihazı ile tarama yapıp, cihazın gösterdiği arıza koduna göre kontrol yapmaktır.
Motor arıza kodlarının anlamları
Motor arıza lambası yanınca bunun yüzlerce sebebi olabilir. Yaygın görülen bazı arıza kodlarının anlamlarını burada açıklamak istedim:
P0440, P0442, P0446 ve P0455 kodları
Bu arıza kodları, yakıt deposundan buharlaşan yakıtı toplayarak motora yönlendiren ve atmosfere kaçmasını engelleyen buharlaşmalı emisyon (EVAP) sistemindeki sorunlarla alakalıdır.
P0440 – Bu kod bir EVAP sistemi arızasından kaynaklanır. Daha spesifik olarak, bir sızıntı. Bu kodu (ve Check Engine LIght’ınızı) tetikleyebilecek yaygın sorunlar gevşek veya arızalı bir gaz kapağı , sızdıran bir yakıt buharlaştırıcı bidonu veya bozuk bir temizleme kontrol valfidir . Yakıt doldurma ağzı veya EVAP hortumu delinmişse veya yakıt deposu hasar görmüşse, P0440 kodu da tetiklenebilir.
P0442 – Önceki kod (P0440), EVAP sistemindeki oldukça büyük bir sızıntıyla ilgilidir. Bu kod, sızıntı tespit pompası tarafından yakalanabilecek küçük bir sızıntıyı ifade eder. Ve sorun – daha büyük sızıntıyla aynı genel nedenlerden kaynaklansa da – sürücüye belirti göstermeyebilir, yine de Motor Kontrol Işığını yakacaktır .
P0446 – EVAP sistemi sadece yakıt sisteminden buharlaşan yakıt buharlarını yakalamakla kalmaz , aynı zamanda bu buharları daha sonra kullanılmak üzere depolar ve gerektiğinde motorda yakılır. Bu buharlar özel bir EVAP bidonunda depolanır ve temizleme kontrol valfi tarafından kontrol edilir . Bu kod, temizleme kontrol valfini içeren elektrik devresindeki bir arıza ile ilgilidir. Bu kodun diğer nedenleri arasında eksik bir gaz kapağı , arızalı temizleme kontrol valfi , hasarlı yakıt doldurma ağzı veya yakıt deposu veya bozuk bir gönderme ünitesi bulunur.
P0455 – Bu kod, sistemin basıncı korumasını engelleyen “büyük sızıntı” olarak tanımlanan bir EVAP sistemi arızası için ayrılmıştır. Ancak bu kod, sistemde akış eksikliğini de gösterebilir. Sıkışmış bir temizleme kontrol valfi suçlu olabilir. Arızalı bir yakıt basınç sensörü de koda neden olabilir. Sistemdeki hortumlarda veya borularda tıkanıklıklar da olabilir. Ve yukarıda belirtilen sistem sızıntısı nedenlerinden herhangi biri, önemliyse bu koda yol açabilir.
Kodlar P0400-P0408
Bunlar, arızalı bir egzoz gazı devridaim (EGR) valfiyle ilgili bir dizi DTC arasındadır . Bu serideki yaygın kodlar, EGR akışının yetersiz veya aşırı olduğunu gösteren P0401 ve P0402’dir.
P0401 – Kısıtlı bir EGR akışını yansıtan bu kod, genellikle karbon birikmesi sonucu oluşan EGR kanallarındaki bir kısıtlamadan kaynaklanabilir. Sorun, bozuk bir EGR valfi veya arızalı bir EGR valfi soğutucusu olabilir ve bunların her biri akışı kısıtlayabilir. Ancak ilgili bir bileşenden bilgisayar modülüne uygunsuz bir veri akışı da bir sorun olabilir, örneğin arızalı bir EGR valfi sıcaklık sensörü veya MAP sensörü .
P0402 – Öte yandan bu kod, EGR sisteminin çok fazla akış gördüğünü gösterir. Arızalı bir EGR valfi de burada suçlu olabilir, ancak bu durumda valf kapalı kalmak yerine açık kalıyordur. P0401 koduna neden olabilecek bileşenlerin çoğu buna da neden olabilir. Ancak MAP sensörü gibi EGR sistemiyle ilgili uygunsuz geri bildirim gönderen diğer bileşenlerdeki sorunlar da buna neden olabilir. Bu kod nedeniyle Motor Kontrol Işığı yanarken araç kullanmak önerilmez.
P0420 ve P0430 Kodları
Bu aralıktaki kodlar egzoz sistemindeki katalitik konvertörde bir sorun olduğunu gösterir. Aracınızdaki katalitik konvertör, egzoz sisteminden çıkmadan önce zararlı yanma yan ürünlerini parçalamak için oradadır. Bunu, güvenli olmayan bileşikleri egzoz gazlarından ayıran bir kimyasal reaksiyon oluşturmak için platin ve altın bileşenleri kullanarak yapar.
P0420 – Bu kod “katalizör sistemi verimliliği eşik değerinin altında (Banka 1)” olarak tanımlanır . Bu, katalitik konvertörün gerektiği gibi çalışmadığı anlamına gelir. Aracınızın katalitik konvertörün işini yapıp yapmadığını belirleme yolu, egzoz akışında konvertörün önüne ve arkasına yerleştirilen bir çift oksijen sensörüdür . Bu sensörler egzozda bulunan oksijen miktarını okur ve verileri bilgisayara gönderir. Arızalı bir katalitik konvertör bu kodu tetikleyebilir. Ancak bilgisayara kötü bilgi gönderen arızalı bir oksijen sensörü de tetikleyebilir. Bu kodun bir başka nedeni de motorun çok zayıf veya çok zengin çalışmasına neden olan arızalı bir kütle hava akış sensörü olabilir .
P0430 – Bu kod, P0420 ile aynı sorunlara ilişkindir ancak Banka 2’dedir ve genellikle daha büyük motorlarla (örneğin V6 veya V8 motorlar) ilişkilidir.
P0411 kodu egzoz sistemiyle ilgili bir diğer yaygın koddur, ancak bu sefer ikincil hava enjeksiyon sisteminde bir sorun olduğunu gösterir . Bu sistem, egzoz akışına temiz hava sokarak emisyonları azaltmak için tasarlanmıştır. Bir oksijen sensörü egzozda çok az oksijen tespit ederse, CEL açılır.
P0411 – Bu kodun yaygın nedenleri arasında kötü bir ikincil hava enjeksiyon pompası filtresi veya sızdıran bir ikincil hava enjeksiyon hortumu bulunur . Hava enjeksiyon pompasının kendisi de arızalı olabilir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
Motor arıza lambası kendiliğinden söner mi?
Motor arıza lambasının kendiliğin söndüğü olmaktadır. Yukarıda açıklanan geçici sebeplere bağlı olarak yandı ise kendiliğinden sönebilir.
Fakat eğer birkaç gündür sönmüyorsa muhtemelen geçici bir sebepten yanmamıştır ve ECU’daki arıza kodunu sildirene kadar veya araçtaki sorunu giderene kadar sönmeyecektir.
Durduk yere motor arıza lambası neden yanar?
Motor arıza lambası durduk yere yanmaz. Fakat arıza olmadan da yanabildiği olmaktadır. Mesela akü bağlantıları gevşek ise durduk yere yanabilir.
Veya tozlu sisli havada sensörlerin görüşü kapandığından veya tozların sensör okumasını kapattığından araç arızalı değilken durduk yere motor arıza lambası yanabilir.
Yakıttan dolayı motor arıza lambası yanar mı?
Yakıttan dolayı motor arıza lambası yanabilir. Makalemin başında motor arıza lambasının egzoz gazı emisyon değerlerindeki anormallik nedeniyle yanabileceğini belirtmiştim.
Eğer siz son olarak dandik bir istasyondan yakıt aldıysanız veya depodaki yağ azaldığı için dibinden yakıt çektiyse bu yakıtın yanması egzoz gazı emisyonlarını farklılaştırabilir ve motor arıza lambasını yakabilir.
Araçta arıza lambası nasıl söndürülür?
Motor arıza lambası arıza tarama cihazı ile sisteme girilerek arıza kodu silinince söner. Fakat araçta bir sorun var ise yeniden yanacaktır.
Sarı motor ışığı kaç km gider?
Motor arıza lambasını yakıt ikaz lambası gibi düşünmemek gerekir. Yakıtı alınca yakıt lambasını söndürürsünüz, ekstra bir masrafı olmaz ama motor arıza lambasının yanık kalması araçtaki bazı parçaların giderek ömrünü tamamlıyor olması demektir.
Yani ne kadar geç kalırsanız arıza masrafı o kadar artabilir. Bu konuda en korkulan senaryolardan biri katalitik konvertör arızasıdır.
Şunu unutmamak gerekir;
Motor arıza lambası yanmaya devam ettikçe tamir masrafı artacaktır.
Ayrıca motor arıza lambası yanarken yakıt harcaması da artar. Ayrıca çekişi azalır.
Aküden dolayı motor arıza ışığı yanar mı?
Aküden dolayı motor arıza ışığı yanar. Çünkü sensörlere kesintili/zayıf elektrik geliyorsa sensörlerden ECU’ya iletilen verilerde anormal olur.
Motor arıza lambası sarı yanan araç kullanılır mı?
Motor arıza lambası sarı yanan araç kullanılır ama çok geçirmeden sebebini bulmak ve tamir ettirmek gerekir.
Hava filtresi arıza lambası yakar mı?
Hava filtresi tıkanırsa sisteme hava girişinde sorun olacağı için sensörler bunu algılar ve motor arıza lambasını yakar.
Mazot filtresi motor arıza lambası yakar mı?
Mazot filtresinin tıkanması, su birikmesi yakıt akışını etkileyebileceğinden motor arıza lambasını yakabilir.
Buji arızası motor ışığı yakar mı?
Buji arızası, buji kablosu eskimesi, ateşleme bobini arızası, yanlış buji seçimi vs sebeplerle motor ışığı yanabilir.
Motor arıza ışığı neden yanar söner?
Motor arıza ışığı geçici bir sebeple yandı ve kendiliğinden söndü ise ilgili sensörler hatalı bir veri algılamış veya geçici olarak okuma yapamamış olabilir, kısa bir sürede bu sorun ortadan kalkarsa ışık kendiliğinden sönebilir.
LPG’li araçlarda motor arıza lambası neden yanar?
LPG’li araçlarda motor arıza lambasının sebepleri, yukarıda sayılan sebeplerin haricinde;
LPG enjektörlerinin arızalanması, LPG filtresinin tıkanması veya LPG sistemi basınç sorunları, takılan LPG sisteminin uyum sorunu yaşaması, ayarının bozuk olması motor arıza lambasını yakabilir.
Motor arıza lambası muayeneden geçer mi?
Motor arıza lambası yanarken de muayeneden geçilebilmesi mümkün ise de bu durum arızanın ne olduğuna göre değişir. Önemli olan hafif kusur sayılan bir arıza mı var, ağır kusur sayılan bir arıza mı var, buna göre değerlendirilir.
Kızdırma bujisi motor arıza lambasını yakar mı?
Kızdırma bujisi motor arıza lambasını yakabilir. Bkz. En iyi kızdırma bujisi markaları
Dizel motor arıza lambası kendiliğinden söndü
Dizel veya benzinli çok fark etmez, motor arıza lambası kendiliğinden söndü ise kısa süreli bir sorun yaşanmış demektir. Fakat daha sonra yeniden yanması ihtimal dahilindedir.
Motor arıza lambası bazen yanıyor
Bazı araç sahipleri diyor ki “Motor arıza lambası bazen yanıyor, daha sonra kendiliğinden sönüyor”
Bunun sebeplerini yukarıda açıklamıştık.
Motor arıza lambası sarı yanıyor ne yapmalıyım ?
Arıza tespit cihazı ile tarama yapılıp arıza kodunun öğrenilmesi ve buna göre gerekirse işlem yapılması gerekmektedir.
*HEMEN OKU:Dünyanın en iyi SUV araçları
