Fren pedalına bastığınıza zaman aracınız yavaşlar. İşte bu yavaşlamayı sağlayan şey fren hidroliğidir. Fren hidroliğinin zamanla eksilmesi veya özelliğini kaybetmesi gibi durumlar olabileceği için fren hidroliğinin seviyesinin periyodik bakımlarda kontrol edilmesi gerekmektedir.
Bu makalede “Fren hidroliğinin seviyesi hangi bakımda kontrol edilir ?” sorusuna cevap vermeye çalışacağım, ayrıca fren hidroliği hakkında temel bilgiler vereceğim.
Fren hidroliğinin özellikleri:
- Fren hidroliği, aracın fren sisteminde pedal kuvvetini durdurma basıncına dönüştüren hidrolik, korozyona dayanıklı bir maddedir.
- Glikol Bazlı (DOT 3, DOT 4, DOT 5) ve Silikon Bazlı olmak üzere farklı fren hidroliği tipleri, özel araç gereksinimlerini ve sürüş koşullarını karşılar.
- Yumuşak fren pedalı, aracın altında yağ benzeri birikme, ABS uyarı ışığı ve aşınmış fren balataları fren hidroliği seviyesinin düşük olduğunun habercisidir.
- Zamanla nemi emdiği için fren hidroliğinin her 50.000 kilometrede veya iki yılda bir değiştirilmesi gerekir. Kullanılan tip, araç üreticisinin önerileriyle uyumlu olmalıdır.
Fren hidroliğinin seviyesi hangi bakımda kontrol edilir ?
Fren hidroliğinin seviyesi her bakımda kontrol edilir. Kontrol sonucunda değişmesi gerekiyorsa değiştirilir. Bazen de seviyesi yeterlidir ve frenlerde sorun yoktur, değişmeyebilir. Genellikle fren hidroliği 50 bin kilometre veya 2 senede bir değişmektedir.
Fren hidroliği değişiminin aracın modeli ile uygun olanı değiştirilmesi gerekir. Bu sebeple araç sahibinin aracı için hangi fren hidrolik sıvısının uygun olduğunu bilmesi gerekir.
Fren hidroliği nedir?
Fren hidroliği, aracınızın fren sisteminde bulunan ve fren pedalına uyguladığınız kuvveti basınca dönüştüren ve fren balatalarını veya pabuçlarını harekete geçirerek aracı durduran bir sıvıdır.
Çeşitli sıcaklıklarda tutarlı bir kalınlıkta kalacak şekilde tasarlanmıştır ve frenlerin her koşulda iyi çalışmasını sağlar. Kimyasal olarak kararlıdır, korozyona dayanıklıdır ve fren sistemi bileşenleriyle uyumludur.
Fren hidroliği nasıl çalışır?
Frenlere basınç uygulandığında, balatanın hemen arkasındaki bir vakum güçlendirici bu kuvveti artırır. Bu güçlendirici ana silindiri harekete geçirerek fren sıvısını hatlara iter. Frenler ne kadar sert basılırsa, sıvı o kadar basınçlı hale gelir ve bu da durdurma kuvvetini artırır.
Fren sıvısı, her bir tekerleğin kaliperine veya tekerlek silindirine ulaşana kadar hatlar boyunca akar. Daha sonra, basınçlı sıvı bir dizi pistonu fren balatalarını dönen rotora doğru itmeye zorlar.
Fren hidroliği sıkıştırılamaz olduğundan, sıvı olmasına rağmen basınç altında katı bir kuvvet gibi davranabilir. Fren balataları rotora sürtündüğünde, aracın sürtünmesi yavaşlamasına ve sonunda durmasına neden olur.
Fren hidroliği çeşitleri nelerdir?
Fren hidroliği aracınızdaki frenlerin etkili ve güvenli çalışması için hayati öneme sahiptir.
Farklı araç tipleri ve gereksinimleri için tasarlanmış çeşitli fren hidroliği türleri bulunmaktadır.
Glikol Bazlı Fren Sıvıları (DOT 3, DOT 4,)
Bu sıvılar suyu emerek fren sisteminde korozyonu önler ve zamanla sıvının kaynama noktasını düşürür. Performanslarını korumak ve su emilimi nedeniyle oluşan sorunları önlemek için bu sıvıları periyodik olarak değiştirmek çok önemlidir.
DOT 3
Bu, günlük kullanılan araçların çoğu için uygun olan standart bir fren hidroliğidir. Orta miktarda suyu emebilir ve DOT 4 ve DOT 5’ten daha düşük bir kaynama noktasına sahiptir.
Bu fren sıvısı genel kullanım için tatmin edicidir ancak kaynama eşiği düşüktür.
Örneğin, engebeli arazide sürüş yaparken veya ağır yük taşırken aracınızın fren sisteminde aşırı ısı oluşması durumunda, fren sıvısının kaynama noktasına ulaşma potansiyeli olduğu unutulmamalıdır. Böyle bir durumda, fren sistemi optimum olmayan bir performans sergileyebilir.
DOT 4
Daha yüksek kaynama noktasına ve daha yüksek sıcaklıklarda ve daha aşırı koşullarda daha iyi performans için ek katkı maddelerine sahip DOT 3’ün geliştirilmiş bir versiyonudur. Bu tip fren hidroliği spor arabalarda veya daha zorlu sürüş koşulları için tasarlanmış araçlarda kullanılmaktadır.
Silikon Bazlı Fren Sıvısı (DOT 5)
DOT 5
DOT 5 fren hidroliği silikon bazlı olduğu için kaynama noktası yüksektir. DOT 4’e göre daha da geliştirilmiş bir fren hidroliğidir. Spor otomobiller, yarış arabaları ve ağır vasıtalar gibi daha yüksek termal strese maruz kalan araçlar için üretilmiştir.
Fren hidroliği seviyesinin düştüğünü gösteren belirtiler
Fren hidroliği seviyesine dikkat etmek çok önemlidir çünkü azaldığında sürüş güvenliği de azalır.
Fren pedalının yumuşaması
Fren pedalı normalden daha yumuşak hissediliyorsa, bastığın zaman fazla direnç göstermeden zemine yapışıyorsa, bu fren hidroliğinin azaldığının bir işareti olabilir.
Araç altında yağ birikintisi görülmesi
Eğer fren hidroliği sızdırma yapıyorsa park ettiğiniz yerde damla izleri olacaktır. Fren hidroliği kauçuk hortumdan, kaliperden veya silindirden sızdırma yapabilir.
ABS lambasının yanması
Kilitlenme Önleyici Fren Sistemi (ABS) lambası yanıyorsa bunun sebeplerinden birisi de fren hidroliğinin azalmasıdır ve bu bir sızıntının göstergesi olabilir.
ABS sisteminin düzgün çalışması için yeterli miktarda fren hidroliği seviyesine ihtiyacı vardır, bu nedenle uyarı ışığı yanıyorsa fren hidroliğine de baktırmak gerekir.
Fren balatalarının eskimesi
Fren balataları inceldikçe kaliperleri sıkmak için daha fazla fren hidroliği gerekir ve bu da fren hidroliğinin seviyesini daha çabuk düşürür.
Fren hidroliği neden değiştirilmeli ?
Fren hidroliğinin değişme zamanı aracın kullanma kılavuzunda yazar. Genellikle 50 bin km veya 2 senede bir değişir. Aracı her bakıma götürdüğünüz zaman fren hidroliğine de baktırmanız gerekir, çünkü vaktinden evvel eksildiği de olur.
Peki fren hidroliği neden eksilir veya özelliğini kaybeder?
Fren hidroliği higroskopiktir ve havadan nemi kolayca emer. Kauçuk hortumlardaki mikroskobik delikler nedeniyle veya fren hidroliği kapağının gereğinden uzun süre açık bırakılması yada bu kapağın tam kapanmaması nedeniyle havadaki nem fren hidroliğine karışabilmektedir.
Fren hidroliğine nem karışması bu sıvının özelliğini kaybetmesine neden olmaktadır.
Fren hidroliğindeki su miktarının artması, fren hatlarında korozyon olmasına, metal parçaların aşınmasına neden olmaktadır.
Fren hidroliği sıvısında fren sisteminin temel parçalarının düzgün çalışmasını sağlayan korozyon inhibitörleri ve antioksidanlar bulunur, ancak zamanla bu inhibitörler bozulur ve metal korozyonuna ve fren hidroliği akışını bozan kirleticilerin birikmesine yol açar.
Hangi fren hidrolik sıvısını tercih etmeliyim ?
En iyi performans ve güvenlik için aracınızın kullanım kılavuzunda belirtilen fren hidroliğini kullanmak gerekir. Fren hidroliğinin yaygın türleri DOT 3, DOT 4 ve silikon bazlı (DOT 5)dır.
DOT 4’ün daha yüksek bir kaynama noktası vardır ve yüksek sıcaklıklarda güvenilir fren performansı sağlar. DOT 4 genellikle DOT 3’ün yerini alabilse de, bunları bu iki sıvıyı karıştırmak uygun değildir.
DOT 3 yerine DOT 4 kullanılır mı?
Piyasadaki en iyi fren hidroliği markaları
Aşağıda bu konuda fikir vermek için bir tablo veriyorum.
Fren hidroliği değişimi kaç km değişir ?
Fren hidroliği değişimi 40 bin-50 bin kmlerde yapılmaktadır.
Fren hidroliği değişmezse ne olur ?
Fren hidroliği değişmezse iki tane zararı olur.
Birincisi;
Fren hidroliği değişmezse, sıvının emdiği nem fren sistemi boyunca birikir. Fren hidroliğinin içerdiği su oranı arttıkça, fren hidrolik sıvısının kaynama noktası düşer. Bu da aşırı ısınmaya neden olur ve sıvının kaynamasına yol açarak frenlerinizi etkisiz hale getirir.
İkincisi;
Fren hidroliği değişmezse, içerdiği su korozyona neden olur ve ana silindire, kaliperlere, fren hatlarına ve diğer bileşenlere zarar verebilir.
Fren hidroliği değişimi fiyatı ne kadar ?
1000 TL’den başlıyor. Aracın modeline, kullanılacak ürünün çeşidine, miktarına göre 1000, 1500, 2000 TL civarı fiyatlara fren hidroliği değişmektedir.
