EGR valfi arızası belirtileri

EGR valfi neredeyse her otomobilde bulunan bir parçadır. Arızalandığında ne gibi belirtiler görüldüğü hakkında bilgi vermeden önce EGR valfi nedir, ne işe yarar, açıklayalım.

EGR valfi nedir, ne işe yarar ?

İngilizce Exhaust Gas Recirculation kelimelerinin baş harfleri ile EGR kısaltması oluşmuştur. Türkçe anlamı Egzoz gazı devirdaimi demektir. Motor bölmesinde bulunan bu elektropnömatik valf aslında tek bir parça değil iki valf ve bir tane de EGR soğutucudan oluşan bir sistemdir.

EGR elektrovalfi emme manifoldunun üzerine monte edilmiştir. Beyinden aldığı talimata göre emme manifolduna gönderilen egzoz gazı geçişini kontrol eder.

Peki egzoz neden devir daim ettiriliyor ?

Yakıtın yanması sonucunda oluşan azot ve oksijen içeren gazlar (Azot oksit =NO ve Azot Dioksit =NO2) kısmen yeniden yanabilir durumdadır. Bunları yeniden yakmak yakıt tasarrufu sağlar, motor performansını artırır.

Egzoz gazları çevre insan sağlığı için zararlıdır. İçeriğindeki azotlu bileşikler yeniden yakılırsa içerdiği zararlı madde miktarı azalır.

Yanma işlemi 1370 derece gibi çok yüksek bir sıcaklıkta olmaktadır. Yanma nedeniyle oluşan sıcaklığın aşırı artmaması için ortamdaki oksijeni biraz seyreltmek gerekir. Sisteme yeniden dahil olan egzoz gazı oksijeni fakirleştirerek motordaki aşırı sıcaklık artışını engeller.

Egzoz gazının tamamı geri döndürülmez, yüzde beş ile onluk bölümü geri döndürülür. Bunun miktarını aracın beyni belirler. EGR valfini araç beyni kontrol eder.

Motordan salınan azot oksit türevi emisyonlar bu şekilde egzoz gazının devir daimi ile kontrol edilebildiği gibi bir de katalitik konvertör kullanılarak egzoz gazını kimyasal işleme tabi tutarak kontrol edilir.

Rölanti devrinde EGR nasıl çalışır ?

Motor rölantide çalıştığı zaman gaz kelebeği kapalı konumda olduğu için atmosfer basıncı ve diyafram yayı EGR kesme valfini kapatarak egzoz gazlarının emme manifolduna geçmesine izin vermez .

Düşük ve orta devirlerde EGR nasıl çalışır ?

Motor ara hızlarda çalışırken gaz kelebeği yavaş yavaş açıldığında emme manifoldundaki kısmen yüksek vakum EGR kesme valfine tesir ederek diyafram yayın kuvvetini yener ve kanalı yavaşça açar. Egzoz gazları emme manifolduna girerek H/Y karışımına karışır. Bu durumda emme manifolduna egzoz gazı akışı çok az olmaktadır. Fakat gaz kelebeği açılıp motor devri arttığı anda emme manifoldundaki vakum miktarı artacağından EGR kesme valfi daha çok açılır ve egzoz gaz geçişi daha da artar . Bu anda maksimum bir egzoz gaz akışı vardır.

Motor tam yükte iken EGR nasıl çalışır ?

Motor tam yükte çalışırken motordan istenen güç çok fazla olacağından motorun çalışmasını olumsuz yönde etkileyen EGR sisteminin çalışmaması istenir. Motor tam açık gaz kelebeği konumunda çalışırken EGR sisteminde bulunan bir sınırlayıcı emme manifoldunda ki havanın hızının artmasıyla vakum o kadar düşer ki sınırlayıcı vakumun EGR kesme valfine ulaşmasına izin vermez. Motor tam yük ve hızlarda çalışırken EGR sistemi devre dışı kalır. Aynen rölanti devrindeki durum gibidir.

EGR valfi arızası belirtileri

EGR valfi arızalandığında yakıt sarfiyatında artış olacaktır. Her gün ne kadar mesafe gittiğini bilenler ve yakıt hesabı yapanlar (aracını sadece evden işe kullananlar veya servis şoförleri gibi) bu küçük farkı belki anlayabilirler ama çoğu sürücü bunu fark edemeyebilir.

Araçların gösterge panelinde yer alan motor arıza lambası motor emisyonunda bir anormallik tespit edildiğinde uyarı amaçlı yanık kalır. Egr valfi kurum bağlamış veya bozulmuş ise motor emisyon seviyeleri normal seviyelerin dışına çıkacağından motor arıza lambası yanar.

Egr valfinin arızalanması egzoz gazının normalden farklı olarak siyahlaşmasına yol açar. Bu işarete dikkat etmek gerekir. Araç çalıştırıldığında burnunuza yakıt kokusu gelebilir.

Aracın çekişinin düşmesi, sarsıntılı çalışma, rölanti devrinin düzensiz olması gibi şikayetler egr valfi arızasına işaret eder.

EGR valfi temizliği nasıl yapılır ?

Yukarıda bahsedilen belirtiler sadece EGR valfinin bozulması halinde değil kirlenmesi halinde de görülebilir. GR valfinin sökümü için özel takımlara ihtiyaç duyulduğu için bu işi teknik servisler yapmaktadır.

Önce EGR valfi vidaları sökülür daha sonra temizlik aşamasına geçilir. Küçük bir fırça ile EGR valfinde biriken kurum temizlenir. Daha sonrasında özel sıvılarda bekletilerek, biriken kurumun tamamen temizlenmesi  sağlanır. Temizlik bitince de EGR valfi motora doğru bir şekilde takılır.

EGR valfi iptal edilirse ne olur ?

EGR valfini iptal etmenin bazı faydaları olduğunu düşünenler vardır. Neden böyle düşünüyorlar, EGR valfi iptal edilirse ne olur açıklayalım.

Nedense EGR valfinin motor gücünü azalttığı düşünülmektedir. Halbuki yüksek hızlarda EGR sistemi kapanmaktadır. Yani bu düşünce yanlıştır.

“Yüzde üçlük, beşlik yakıt tasarrufu önemli değil, yeter ki aracın tüm gücünü kullanabileyim” diye EGR valfini iptal ettirmek isteyenler vardır. EGR valfi iptal edilirse sadece yakıt harcaması artmaz, aynı zamanda araç çevreye daha kirli egzoz gazı yayar. Ayrıca araç muayenesinde sorun olur. Bu yüzden tek noktadan konuya bakmamak gerekir.